امروزه، قهوه یکی از انواع رایج نوشیدنی است که طرفداران بسیاری در سرتاسر جهان دارد و انواع مختلفی هم دارد. قهوه از دانه گیاه قهوه به دست میآید که بومی مناطق نیمهگرمسیری آفریقا و آسیا است. پس از رسیدن دانههای قهوه، آنها را برداشت کرده و پس از خشک شدن آنها را تفت میدهند و با توجه به میزان برشتگی، درجه آسیاب، نوع دم کردن و عطر و رایحه، آنها را به دستههای مختلفی تقسیم میکنند.
به طور کلی دانههای قهوه به دو دسته عربیکا و روبوستا تقسیم میشوند. تقریبا 60% دانههای قهوه در کل دنیا را عربیکا تشکیل داده است. دانههای عربیکا طعم و رایحهای ملایم و متعادل دارند. قهوه عربیکا به دلیل خلوص بالا محبوبیت بیشتری نسبت به روبوستا دارد. دانههای قهوه روبوستا حدودا دو برابر عربیکا کافئین دارند. این دانهها از عطر و رایحه قوی نیز برخوردارند. (برای اطلاعات بیشتر به مطلب "عربیکا یا روبوستا" مراجعه کنید.)
نوشیدنی قهوه از نظر دم کردن به سه دسته قهوه ترک، اسپرسو و قهوه فرانسه (فیلتری) تقسیم میشود. این قهوهها علاوه بر نحوه دم کردن، در میزان آسیاب هم تفاوتهایی دارند که در ادامه به آنها میپردازیم.
قهوه ترک به پودر قهوه بسیار نرم و خرد گفته میشود که در بین اوناع قهوه دارای ریزترین دانهها و نرمترین آسیاب است. قهوه ترک معمولا در خاورمیانه سرو میشود. این نوع قهوه میتواند از دانههای متفاوت قهوه باشد،که بهترین نوع دانه قهوه برای این قهوه، دانههای عربیکا است، اما دانه قهوه روبوستا و یا ترکیبی از این دو نوع هم مورد استفاده قرار میگیرد.
چرا به این قهوه ترک گفته میشود؟
ممکن است به اشتباه فکر کنید که دانههای این قهوه در ترکیه کشت میشود و به همین دلیل به آن قهوه ترک میگویند. اما قهوه در ترکیه کشت نمیشود. در قدیم برای دم کردن قهوه ظرفی مسی اختراع کردند که به آن جذوه گفته میشود. از آنجا که برای اولین بار ترکها از این ظرف استفاده کردند، به این قهوه ترک میگویند. (برای اطلاع از نحوه دم کردن قهوه ترک در جذوه به این مطلب مراجعه کنید.)
قهوه اسپرسو معمولا نرمتر از قهوه فرانسه و زبرتر از قهوه ترک آسیاب میشود و اساسیترین تفاوت اسپرسو با سایر قهوه در غلظت آن است. بنابر سلیقه هر فرد، اسپرسو میتواند 100% عربیکا، 100% روبوستا و یا ترکیبی از این دو باشد که تفاوت آنها در طعم و رایحه قهوه است. برای دم کردن اسپرسو میتوان از دستگاههای اسپرسوساز و موکاپات استفاده کرد. (برای مشاهده روشهای دم کردن اسپرسو به این مطلب مراجعه کنید.)
قهوه فرانسه دارای دانههای درشت و زبر است و کمتر آسیاب میشود. از آنجا که برای دم کردن این نوع قهوه از دستگاههای قهوهساز فیلتری استقاده میشود، به آن قهوه فیلتری نیز میگویند. در این روش به علت غوطهور شدن پودر قهوه در آب جوش تمام روغن های مفید قهوه مثل کافئین در یک دقیقه اول از قهوه جدا شده و در آب حل میشود و همین باعث میشود قهوه فرانسه بسیار پرخاصیت باشد. در مقایسه با اسپرسو بطور خلاصه میتوان گفت عطر قهوه فرانسه بسیار بیشتر از اسپرسو است، طعم آن ملایمتر و کافئین آن نیز بیشتر است. اما برای کسانی که قهوه غلیظ و تلخ دوست دارند اسپرسو انتخاب مناسبی است.
دانههای قهوه پس از برداشت برشته میشوند و این برشتگی را روست مینامیم. به طور کلی قهوهها دارای سه درجه روست لایت، مدیوم و دارک هستند. برای داشتن قهوه لایت روست، دانههای قهوه را به مدت 7 دقیقه، برای مدیوم روست بین 9 تا 11 دقیقه و برای دارک روست 13 تا 16 دقیقه آن را برشته میکنند. این ویژگی در بین هر سه نوع قهوه ترک، اسپرسو و فرانسه مشترک است و هر یک از آنها را میتوان در درجه روست دلخواه تهیه کرد.